Babeszjoza

Babeszjoza jest jedną z chorób pasożytniczych przenoszoną przez kleszcze. Babeszjoza psów wywoływana jest przez pierwotniaka z gatunku Babesia canis. Wektorem przenoszącym te pierwotniaki jest kleszcz łąkowy, a także kleszcz psi.

Występowanie wektorów

W Polsce opisywana jest Babesia canis, przenoszona przez Dermacentor reticulatus (kleszcza łąkowego), zarażająca psy i wywołująca chorobę o ostrzejszym przebiegu oraz Babesia vogeli, przenoszona przez Rhipicephalus sanguineus (kleszcza psiego), zarażająca psy i powodująca chorobę o łagodniejszym przebiegu.

Obecnie  można spotkać zarówno na terenach leśnych, wiejskich oraz miejskich. Terenami o szczególnym zagrożeniu są lasy, łąki, parki i ogrody, zwłaszcza jeżeli są porośnięte wysoką trawą. Kleszcze wykazują z reguły wzmożoną aktywność sezonową: wczesną wiosną oraz latem i wczesną jesienią. Okres żerowania kleszczy wydłuża się jednak ze względu na coraz wyższe średnie temperatury powietrza występujące w naszym klimacie w okresie jesienno-zimowym. Zakłada się, że sezon kleszczowy zaczyna się już pod koniec lutego i trwa nawet do końca listopada.

Zakażenie zwierzęcia

Kleszcz, który jest nosicielem pierwotniaków Babesia, po przyssaniu się do zwierzęcia wprowadza pierwotniaki do jego krwioobiegu, a te z kolei atakują krwinki czerwone zakażonego psa. Na skutek zasiedlania krwinek czerwonych przez pierwotniaki oraz ich rozmnażania w krwinkach dochodzi do rozpadu erytrocytów i rozwijającej się w ten sposób niedokrwistości oraz często uszkodzenia wątroby i/lub nerek.

Przebieg choroby

Od momentu ugryzienia przez kleszcza do pojawienia się objawów chorobowych może upłynąć od ok. 5 do 28 dni. Najczęściej występującą postacią choroby jest postać ostra, która rozwija się niedługo po ugryzieniu kleszcza. Choroba jednak może przebiegać w sposób łagodny do ciężkiego, kończącego się nawet śmiercią psa. Wskutek inwazji Babesii dochodzi do hemolizy, a następnie istnieje ryzyko rozwinięcia się zapalenia trzustki, obrzęku płuc, uszkodzenia nerek, wątroby, mięśnia sercowego i mózgu, możliwość wystąpienia zespołu uogólnionej reakcji zapalnej, zespołu niewydolności wielonarządowej i w niektórych przypadkach wstrząsu septycznego.

Objawy chorobowe

Początkowe objawy są zazwyczaj mało specyficzne i należą do nich osowiałość, spadek apetytu, wymioty, biegunka i gorączka. Objawom tym towarzyszy też często charakterystyczne brunatne zabarwienie moczu i/lub zażółcenie błon śluzowych. Babeszjoza jednak może przebiegać również bardziej atypowo, bez podwyższonej temperatury ciała czy silnej apatii, a jedynie ze spadkiem apetytu i lekkim posmutnieniem. W takich przypadkach mówimy zazwyczaj o łagodnym jej przebiegu.

Diagnostyka

Rozpoznanie stawia się na podstawie obrazu klinicznego, badania morfologicznego i biochemicznego krwi, a do jednoznacznej diagnozy konieczna jest ocena rozmazu krwi i identyfikacja pasożytów w erytrocytach. Przydatnym narzędziem diagnostycznym może okazać się również wykonanie USG jamy brzusznej- może ono pomóc ocenić stopień uszkodzenia narządów, nie jest jednak wystarczające do potwierdzenia diagnozy, .

Leczenie

Opiera się na płynoterapii dożylnej, leczeniu objawowym i przyczynowym leczeniu przeciwpierwotniaczym.

Ja zapobiec rozwojowi choroby?

Najskuteczniejszą metodą ochrony przed  pierwotniakami z rodzaju Babesia jest profilaktyka przeciwkleszczowa stosowana przede wszystkim w sezonach wzmożonej aktywności kleszczy, tj. w sezonie wiosenno-letnim. Jednak obecnie z racji wydłużenia żerowania tych osobników na terenie Polski zaleca się stosowanie środków ochrony również w sezonie jesienno-zimowym. Najskteczniejszą formą ochrony przed ektopasożytami są doustne preparaty, zazwyczaj występujące w formie tabletek. Na rynku dostępne są również preparaty typu spot-on w postaci kropli na skórę oraz obroże przeciwkleszczowe, notuje się jednak ich niższą skuteczność w porównaniu do preparatów doustnych.